آیا همسرم مسئولیت‌پذیر است؟
ازدواج باعث رشد اجتماعی افراد و در نتیجه افزایش احساس مسئولیت آنها در قابل دیگران به خصوص همسر و فرزند می شود. بر این اساس است که یکی از معیارهای اساسی که برای همسر آینده نام برده می شود حس مسئولیت پذیری اوست.
چرا مسئولیت پذیری ضروری است؟
اگر در زندگی زناشویی روحیه مسئولیت پذیری متقابل میان زن و مرد باشد آثار بسیار مفیدی حاصل می شود.
– همسرداری: یکی از آثار مسئولیت پذیری متقابل زن و مرد در زندگی زناشویی همسرداری درست و مناسب است.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: «همه شما مسئول و نگهبان هستید، مرد بر خانواده اش نگهبان و زن نیز در مورد خانواده همسر و فرزندان او مسئول است.»
امام سجاد (علیه السلام) نیز در این رابطه می فرمایند: «حق زن این است که بدانی خداوند بزرگ او را مایه آرامش و راحتی تو قرار داده و همدم و نگهدارنده تو ساخته است. بر هر یک از شما زن و مرد واجب است به خاطر نعمت وجود همسرش خدا را ستایش کند و بداند این نعمت خداست که به او ارزانی شده است. بر او واجب است مصاحبت خود را با این نعمت خدا نیکو گرداند، او را گرامی دارد و به نرمی رفتار کند.» (تحف العقول، تصحیح غفاری، ص ۲۶۸٫)
– تامین آسایش روحی زن و مرد: همینکه زن و مرد بدانند، فرد مقابلشان شخص مسئولیت پذیری است دیگر دغدغه و نگرانی در مورد امور مختلف زندگی ندارند. همین امر اختلافات زناشویی را کاهش داده و محبت میان زن و مرد را افزایش می دهد.
– تامین نیازهای مادی خانواده: این مسئولیت بیشتر بر دوش مردان است. اگر مردی که به خواستگاری تان آماده فرد مسئولیت پذیری باشد هرگز نگران تامین معاش زندگی تان نخواهید بود. زیرا او کارکردن را شرف خود می داند، از تنبلی دوری می جوید و به هر ترتیب که شده سعی می کند به بهترین نحو نیازهای مادی خانواده را تامین نماید.
– تربیت مناسب فرزندان: زن و مرد مسئولیت پذیر در تربیت صحیح و درست فرزندانشان در تمام مراحل زندگی اش از دوران جنینی تا پایان عمر نهایت تلاش خود را می کنند. اموری چون نام گذاری زیبا، ادب آموزی، محبت ورزیدن، آموختن و… از مهمترین مسئولیت هایی است که بر عهده والدین می باشد.
سوال: از کجا بفهمیم که میزان حس مسئولیت فرد مقابل چقدر است؟ چگونه این حس را در وی ارزیابی کنیم؟
آیا همسرم مسئولیت‌پذیر است؟
۱٫ پرسش در جلسات خواستگاری: در این مرحله نباید به طور مستقیم از فرد مقابل بپرسیم که آیا شما مسئولیت پذیر هستید یا نه؟ بلکه می توان با مطرح کردن برخی سئوالات دقیق از زندگی قبلی فرد، شغل، تحصیلات، وظایف دوستی و خانوادگی وی و… میزان مسئولیت پذیری او را مورد سنجش قرار داد. مثلاً بپرسید: آیا تا به حال شده در قبال انجام ندادن کارها و مسئولیت هایتان در خانواده دچار عذاب وجدان شوید؟
۲٫ تحقیق:
پرس و جو از دوستان، آشنایان و یا همکاران فرد مقابل. مثلاً از مسئول پایگاه بسیجی که فرد در آن فعال است بپرسید: ایشان در کدام قسمت بسیج فعالیت می کنند؟ آیا بخشی که ایشان در آن کار می کند فعال هست؟ ایشان وظایفشان را چگونه و در چه مدت زمانی انجام می دهند؟
۳٫ توجه به خصلت های فرد مقابل: وجود برخی از ویژگی در افراد نشان دهنده مسئولیت پذیری آنهاست در حالیکه وجود برخی دیگر از خصلت ها متضاد با مسولیت پذیری و نشان دهنده روحیه فرار از مسئولیت فرد مقابل است. در جدول ذیل به برخی از این ویژگی اشاره می شود.
ویژگی های تقویت حس مسئولیت پذیری
ویژگی های نشان دهنده گریز از مسئولیت
توضیحات
ایمان
بی ایمانی
فرد با ایمان به دلیل التزامی که به تعهدات دینی خود دارد فردی مسئولیت پذیر بار می آید.
با وجدان بودن
بی وجدان بودن
فردی که با وجدان است به وسیله این ناظر درونی خوبی و بدی را از هم جدا کرده و به خوبی ها و وظایفش عمل می کند.
امانتدار
بی خیالی
شخص امانتدار همه چیز چه مادیات و چه مسئولیتی که بر عهده اش گذاشته اند را امانت دانسته و در مقابل آن به درستی عمل می کند.
خودشناسی و خودباوری
عدم اعتماد به نفس
کسی که خود را بشناسد و به خودباوری برسد هرگز تن به هنجارشکنی و مسئولیت گریزی نمی دهد.